اوّلین مستعمره در قلمرویی که هم اکنون تاجیکستان نام دارد، به دوره دوّم  عصر حجر(8.900.00 هزار سال پیش) برمی‌گردد.[1] یافته‌های باستان‌شناسی و  شواهد مکتوب هرودتس[2] و منابع تاریخی دیگر اطلاعاتی در مورد زندگی، رسوم،  سنّت‌ها، حرفه، فرهنگ و روابط تجاری مردمی که در ابتدای تاریخ این منطقه در  آنجا زندگی می‌کرده‌اند، فراهم می‌كنند.

گرم‌ چشمه در 2325 متری از سطح دریا در سراشیبی‌های غربی کوه‌های شاه‌دارا و  در امتداد رودخانه گرم‌چشمه واقع شده است. با بررسی توده عظیمی از رسوب  سنگ تراورتن که به پایین‌ رودخانه سرازیر شده و طی قرن‌ها متراکم شده و شکل  یافتند به اين نتيجه می‌رسيم كه گرم‌چشمه‌ باید چندین هزار سال قدمت داشته  باشد.[2] آب معدنی با بالاترین درجه هم در چشمه‌های آب‌گرم‌ کوچک و هم در  چشمه‌های آب‌گرم ‌بزرگ با ارتفاع 10 سانتی‌متر تا 5/1 متر فوران می‌كنند و  به سطح می‌آیند. تقریباً در هر ثانیه 5 تا 7 لیتر آب داغ از چشمه بیرون  می‌آید. آب همواره با گلوله‌های کلسیم آهک به قطر 5/0 تا 4 سانتی‌متر در  ترکیب با پودر سفید با ویژگی آهگی بیرون می‌آید.

دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، شهری در حال رشد با ترکیبی از معماری مدرن و سنّتی است. این شهر به دلیل دانشگاه‌های معتبر، مراکز تجاری و موقعیت اقتصادی رو به توسعه، مقصدی جذاب برای مهاجران، دانشجویان و کارگران خارجی است. در این مقاله، اطلاعات کاملی در مورد بازار اجاره مسکن در دوشنبه، قیمت‌ها، مناطق مختلف و نکات مهم قانونی ارائه می‌شود.  

درياچه قره‌كول يا دریاچه سیاه بزرگ‌ترین منبع آب طبیعی در تاجیکستان است  که در شرق پامیر واقع شده و 3900 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این دریاچه  مساحتی در حدود 380 کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد و متوسط تا 238 متر عمق  دارد. این دریاچه 33 کیلومتر طول و 23 کیلومتر پهنا داشته و یک رشته جزیره  بزرگ که از شمال به جنوب کشیده شده دریاچه را به دو قسمت کم‌عمق شرقی و  قسمت عمیق‌ غربی تقسیم کرده است.

كوهستان ‌فان مقصد توريستی مشهوی است كه در شمال غربی تاجيكستان واقع شده است. منطقه كوهستانی فان برای ديدار بسيار مناسب است. يك جاده‌ی آسفالت دوشنبه را به بزرگترين درياچه‌ی منطقه يعنی درياچه اسكندركول می‌رساند. جاده‌ای ديگر از سمت شهر خجند و شهر استروشن و گردنه 3376 متری شهرستان و جاده‌ای ديگر از شهر پنجكنت به درياچه زيبای اسكندركول می‌رسد. اكثر  جاده‌های مناطق كوهستاني‌ فان بدون آسفالت و شوسه می‌باشد. در عين حال مسيرهای اصلی آسفالته می‌باشد.

اگر در بزرگراه پامیر جایی بین گذرگاه كايتزيك[2] (4271 متر) و علی‌چور  رانندگی کنید، به تابلویی برمی‌خورید كه شما را از جاده اصلی خارج كرده و  به دریاچه‌های زيبای بلنكول و ياشيكول راهنمایی می‌كند.[3] پیچ‌‌ جاده  ياشيكول در کیلومتر 145 بعد از مرغاب است. جاده فرعی بلنكول در حدود 18  کیلومتری جاده اصلی قرار دارد و از بلنكول تا دریاچه‌ی ياشيكول هم 15  کیلومتر دیگر باید راه پیمود. ياشيكول به معنی دریاچه سبز است. این دریاچه  در ارتفاع 3700 متری از سطح دریا قرار داشته و 19 کیلومتر طول و 1 تا 4  کیلومتر عرض دارد. همچنين اين درياچه در عمیق‌ترین نقطه، حدود 50 متر عمق  دارد.

تاجيكستان هم اكنون دارای چهار ولايت يا استان می‌باشد. استان تحت امر مركز  به مركزيت شهر دوشنبه، استان سغد در شمال كشور به مركزيت شهر خجند، استان  ختلان در جنوب تاجيكستان به مركزيت شهر قرغان‌تپّه و استان خودمختار بدخشان  در شرق تاجيكستان به مركزيت خاروغ.در تاجیکستان هر ولایت، (معادل  استان در تقسیمات کشوری ایران) به چندین ناحیه، (معادل شهرستان در ایران) و  هر ناحیه به چندین جماعت دهات، معادل دهستان، در (تقسیمات کشوری ایران) و  هر جماعت، به چندین ده تقسیم می‌شود.

جمهوری تاجیکستان در آسیای مرکزی بین عرض جغرافیایی 36 درجه و 40 دقيقه و   42 درجه و 05 دقيقه شمالی و طول جغرافیایی 31 درجه و 67 دقيقه  و 14 درجه و  75 دقيقه شرقی و در عرض یکسانی با یونان، ایتالیا و اسپانیا واقع شده است.  این کشور مساحتی در حدود 14310 کیلومتر مربع داشته و فاصله شرق تا غرب آن  700 کیلومتر و فاصله شمال تا جنوب آن نزدیک 350 کیلومتر می‌باشد. كلّ  مساحت‌ خشكي‌هاي تاجيكستان142700 كيلومتر مربع بوده و نزديك به 400 كيلومتر  مربع، مساحت آب‌هاي آن مي‌باشد.

بزرگ‌ترین دریاچه‌های تاجیکستان در پامیر هستند. از جمله‌ آنها می‌توان از:  قره‌كول،[1] رانک‌کول،[2] زرکول،[3] سارز،[4] و یاشی‌کول[5] نام برد. حجم  کلّی آب در دریاچه‌های پامیر43 کیلومترمکعب می‌باشد، که شامل 6/26  کیلومترمکعب آب‌ شور در دریاچه قره‌كول و حدود 17 کیلومتر مکعب آب‌شیرین در  دریاچه سارز مي‌باشد. اين درياچه در سال 1911 در نتیجه‌ي انسداد بستر  رودخانه مرغاب[6] به خاطر یک زمین لرزه[7] شکل گرفت.

درست در مرکز شهر کولاب و در نزدیکی موزه مطالعات منطقه‌ای آرامگاهی قرار دارد که توسط درختان چنار صد‌ ساله احاطه شده و متعلق به شاعر، فیلسوف و  متفکّر قرن 14 ميلادي، میر‌ سیّد‌علی‌ همدانی است. میر سیّد‌علی‌ همدانی که در  برخی منطقه‌ها با نام‌های شاه همدان و امیر‌کبیر نیز شناخته می‌شود، در تاجیکستان عهد شوروی چهره‌ای شناخته شده نبود. تولّد میر سیّدعلی در دوازدهم رجب سال 714ق اتفاق افتاده است و به حساب ابجد كلمه "رحمه الله" تاریخ ولادت اوست؛ چنانكه "بسم‌ الله‌ الرحمن‌ الرحیم" تاریخ وفات او (786ق) می‌باشد و برحسب نقل ‌این كلمه مباركه را در موقع وفات بر لب داشته است.