اولین جایی که به شما پیشنهاد می‌کنم در سمرقند ببینید، رصدخانه اُلُغ‌بیگ است. این مکان تاریخی توسط ستاره‌شناس بزرگ، الغ‌بیگ امیر تیموری ساخته شد. جالب است بدانید که مادر الغ‌بیگ، گوهرشاد آغا بود که مسجد گوهرشاد در مشهد را ساخته‌است و پدرش شاهرخ نیز فرزند تیمور از پادشاهان ایران بود.

یکی از مهمترین بناهای بخارا زندان امیر است که با رمز و راز خود مردم را  به خود جذب می کند. این یکی از مرموزترین بناهای تاریخی بخارا در قرن هجدهم  ساخته شده است. «زندان» در فارسی به معنای «زندان»، «زندان»، «چاه برای  بازداشت» است. این زندان در گوشه شمال غربی شهرستان ساخته شده و شامل چندین  اتاق، سردخانه و سیاه چال، آجری به قطر حدود 5 متر و عمق 6.5 متر می باشد.  این مکان برای نگهداری مجرمان خطرناک استفاده می‌شد. زندان گودالی است که  در زیر زمین واقع شده است. زندان امیرگودالی که در عمق 6.5 متری زیر زمین  قرار دارد، قطر دایره آن 5 متر است. اگر به سیاه چال بروید، می توانید  بفهمید که جنایتکاران در زندان چه احساساتی دارند که احساس خوشایندی نیست.

ارگ و قلعه دیدنی بخارا  قدیمی‌ترین بنای بخارا است که قدمت اصلی آن به پیش   از میلاد مسیح برمی‌گردد. از آن زمان، تا زمان تهاجم ارتش سرخ در سال   ۱۹۲۰، مردمان مختلفی در آن سکونت داشتند. بخارا عمدتاً به عنوان اقامتگاه   امیران بخارا شناخته می‌شد، و علاوه بر آن‌ها مقامات منصوب، شاعران و علما  را نیز در خود جای داده بود. ارگ بخارا با داشتن کاخ‌های سلطنتی، ادارات   دولتی، اسطبل‌ها و کتابخانه‌های متعدد خود شهری بزرگ بود. بخارا از شهرهای  کهنی است که دارای تاریخی ۲۵۰۰ ساله است. این شهر که در ازبکستان واقع شده   است، در گذشته بخشی از ایران بود. بخارا افراد شاخص و معروفی را در خاک  خود پرورش داده است. دانشمندان و نویسندگان مشهور آسیای مرکزی مانند  فردوسی، رودکی، فارابی، ابن سینا و عمر خیام در این قلعه زندگی و کار  می‌کردند. به گفته ابن سینا، کتابخانه منحصر به‌ فردی در ارگ نگهداری می‌شد  که متأسفانه از بین رفت.

خرقان در جنوب غربی قزوين واقع گرديده و سرزمينی كوهستانی است. در اين  منطقه دو آرامگاه از دوره سلجوقی بر جای مانده است. برج اول پلاني هشت ضلعی  داشته كه بر هر ضلع آن طرح­های متنوع آجری نقش گرديده است. اين برج دارای  گنبدی دوپوش بوده و دو پلكان مارپيچ بدان منتهی مي­گردند. ارتفاع اين  آرامگاه در حدود 15 متر و قطر بنا حدود 11 متر مي­‌باشد. بر طبق متن كوفی  آن، اين برج در سال  460 هجری.ق ساخته است.

بنای گنبدی شکل يخچال مير فتاح در ابتدای جاده ملاير به بروجرد و در فاصله 2  کيلومتری ملاير واقع شده است. اين بنا در دوره قاجاريه توسط مير فتاح شيخ  الاسلام و فرزندش محمود فتاحی شريف الملکف جهت انباشت يخ درفصل سرد و  استفاده از يخ‌ها در فصول گرم، ساخته شده است. ارتفاع يخچال از سقف گنبدي  آن تا کف 16 متر و قطر آن در سطح زمين 12 متر می‌باشد. يخچال داراي دو در  است که يکي مخصوص ورود آب و ديگري با يک راه پله، محل برداشت يخ می‌باشد.  اين بنا از جمله جاذبه‌های استان محسوب می‌شود. سقف گنبد از دو لايه آجر و  قسمت داخلی و خارجی و در بين آنها، خشت به كار رفته و به شكلی است كه ضخامت  خشت بين دو لايه آجری، از پايين به  بالا كمتر می‌شود. علت بكار گيری اين  نوع مصالح، جلوگيری از نفوذ گرما به داخل يخچال و ممانعت از به هدر رفتن  سرما بوده است.

در منطقه جغرافيايي خاصی از روستاهای كمره، ساختمان های منفرد، بزرگ و  كنگره داری ساخته شده است كه اكثر آنها در ميان زمينهای مزروعي و گندمزارها  و در اطراف رودخانه قرار گرفته اند. بناهای كنگره داری كه نوار سفيدی از  گچ در چهار طرف ديوارها و كنگره های اطراف سقف آنها كشيده شده و دسته های  كوچك و بزرگ كبوتر در حول و حوش آن در پروازند يا روی تيرك های آن نشسته  اند. كشاورزان بدين روش از فضله های اين كبوتران برای تقويت زمينهای  كشاورزی خويش ياری می گيرند.

اين تپه در روستاي پري (پيروز) از توابع شهرستان ملاير واقع شده است. در  سال 1349 برای اولين بار به طور رسمي حفاري شد و منجر به پيدايی قبور مربوط  به هزار اول ميلادی شد. قرار گرفتن اسكلت در درون قبر به اين شكل بود كه  مرده روی بازوی چپ و يا راست (بسته به زمان دفن مرده) قرار داده می‌شد، ‌به  طوري كه زانوها خم می‌شد و دست‌ها روی سينه قرار می‌گرفت.

اين  قلعه در شهر خمين و مربوط به دوره قاجاريه است كه از نظر ساخت كالبدي و معماري بسيار ارزنده مي باشد. سبك معماري، تزئينات و فضاي داخلي ، اسكلت   ساختماني و نوع مصالح به كار رفته آن را به صورت يك اثر معماري بي نظير در آورده است. بنابر شواهد وسعت اين قلعه در گذشته بسيار بيشتر از وضعيت   كنوني بوده است.

اين تپه در 19 کيلومتري  جنوب غربي شهر نهاوند و 2 کيلومتري سرآب گيان و در  کنار روستايي به همين نام قرار گرفته است و به عنوان يکي از قديمي‌ترين  آثار تاريخي قابل بازديد و تحقيق است. باستان شناسان قدمت اين منطقه را 37  قرن قبل از ميلاد ميسح مي دانند و  مورخان را عقيده بدآن است که 5500 تا  5700 سال قبل در اين تپه مردماني  زندگي می‌کرده‌اند که از اين اقوام بومي  ايران بوده و تمدني شبيه به  تمدن بين النهرين داشته اند ولي بعدها اين قوم  توسط اقوام اروپايي و آسيايي  از بين رفته و قوم جديد تمدن درخشان جديدي  را به وجود آورده‌اند که باتمدن بين النهرين شباهتي نداشته است.

ملایر شهر خانه های تاریخی است در این شهر   حدود 120 خانه تاریخی از زمان  قاجار شناسایی شده است که هر کدام دارای  ویژگی‌های منحصر به فردی  هستند.  خانه و موزه لطفعلیان بنای آجری دو  طبقه‌ای است که در خیابان شهید مصطفی  خمینی ملایر قرار دارد. این خانه را  با زیربنایی در حدود 1200 متر در زمان  فتحعلیشاه قاجار ساخته‌اند که مالک  اولیه آن شخصی به نام محسن مصدقی  معروف به مصدق الممالک بود